Landbouw wordt algemeen aanvaard als de belangrijkste bron van NH3 emissies over de hele wereld. Doorgaans blijkt dit ook te kloppen, maar recente studies wijzen ook op het toenemende belang van transport.
Het Europees Milieuagentschap geeft aan dat de ammoniakuitstoot afkomstig van voertuigen in de laatste jaren steeds toeneemt. Een verklaring hiervoor is de inspanning die men levert om de uitstoot van stikstofoxiden (NOx) terug te dringen. De technieken die hiervoor gebruikt worden (bv. AD blue) reduceren dan wel zeer efficiënt de NOx-concentratie, maar tegelijkertijd komt ammoniak vrij.
Een tweede verklaring is te vinden in de focus die in veel moderne wagens ligt op het leveren van vermogen. Wanneer gebruik gemaakt wordt van zogenaamde brandstofverrijking, wordt extra brandstof aan de motor toegevoegd zodat er iets meer brandstof t.o.v. lucht aanwezig is. Het verbrandingsproces verloopt dan net iets anders, waardoor er meer vermogen geleverd wordt, maar ook meer CO2 en NH3. Dit is zowel het geval voor conventionele auto’s als voor standaard hybrides. Plug-in hybrides scoren daarentegen wel goed op vlak van emissies (Selleri et al., 2022).
De relatief hoge uitstoot van ammoniak uit zelfs de meest moderne wagens, kan er toe leiden dat op sommige dichtbevolkte plaatsen, het aandeel van verkeer in de totale NH3-emissie, groter is dan de bijdrage van landbouw. Een studie uit de VS toont aan dat in regio’s waar bijna de helft van de bevolking woont, de ammoniakuitstoot hoog is, terwijl landbouw er slechts een marginale bijdrage levert (Fenn et al., 2018). Dit wijst er op dat zelfs een boerenloze regio, nog steeds te kampen kan hebben met een stikstofproblematiek. Als er maar genoeg verkeer is.
Aangezien Vlaanderen zeer dichtbevolkt is en één van de dichtste wegennetten ter wereld heeft, is het niet onwaarschijnlijk dat ook hier verkeer een belangrijke bijdrage levert aan de ammoniakproblematiek. De vraag die zich dan stelt, is of het wel mogelijk is voldoende te reduceren door alleen de focus te leggen op de landbouwsector. Andersom geldt ook dat wanneer de ammoniakuitstoot in het verkeer grondig wordt aangepakt, mildere maatregelen in de landbouw misschien al voldoende zijn. Een piste die volgens ons de moeite waard is om onderzocht te worden.
Bronnen:
Fenn, M. E., Bytnerowicz, A., Schilling, S. L., Vallano, D. M., Zavaleta, E. S., Weiss, S. B., … Hanks, K. (2018). On-road emissions of ammonia: An underappreciated source of atmospheric nitrogen deposition. Science of The Total Environment, 625, 909–919. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2017.12.313
Selleri T, Melas A, Bonnel P, Suarez-Bertoa R. NH3 and CO Emissions from Fifteen Euro 6d and Euro 6d-TEMP Gasoline-Fuelled Vehicles. Catalysts. 2022; 12(3):245. https://doi.org/10.3390/catal12030245